Τι μπορεί να κάνουν τα ενεργειακά ποτά στο σώμα, γιατί να μένουν μακριά από παιδιά και εφήβους κάτω των 18 ετών.
Αν και τα ενεργειακά ποτά είναι αρκετά δημοφιλή- η αξία τους στην παγκόσμια αγορά για το 2021 προβλέπεται να εκτοξευτεί στα 61 δισ.- εντούτοις δεν έχουν και την καλύτερη φήμη σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις στην υγεία.
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του CNN που είδε το φως της δημοσιότητας πριν μερικούς μήνες, o Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι η κατηγορία των energy drinks (ενεργειακά ποτά ενισχυμένα σε καφεΐνη, ταυρίνη κ.λπ.) μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία ενώ η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία προειδοποιεί πως τα παιδιά δεν πρέπει να τα καταναλώνουν καθόλου. Από την άλλη η Αμερικανική Ενωση Ποτών (American Beverage Association) τα θεωρεί ασφαλή υποστηρίζοντας ότι παρόμοια συστατικά βρίσκονται και σε άλλες κοινές τροφές.
Ποια είναι όμως αυτά τα συστατικά και ποια επίδραση έχουν στο σώμα μας; Τα περισσότερα ενεργειακά ποτά περιέχουν: μεγάλες ποσότητες καφεΐνης, νόμιμα διεγερτικά όπως το guarana (φυτό του Αμαζονίου), ταυρίνη (αμινοξύ που βρίσκεται στο κρέας και το ψάρι), L-καρνιτίνη (ουσία που συναντιέται στο σώμα μας και μετατρέπει το λίπος σε ενέργεια), πρόσθετη ζάχαρη, βιταμίνες όπως η Β
Η ανησυχία προκύπτει από το γεγονός ότι αυτά τα συστατικά συγκεντρώνονται σε μεγαλύτερες ποσότητες απ’ ό,τι τα συναντάμε συνήθως, ο δε συνδυασμός τους με την καφεΐνη ενισχύει την επίδρασή τους στον οργανισμό, αναφέρει η Katherine Zeratsky, κλινική διαιτολόγος στην Κλινική Mayo (Μινεσότα).
Εχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις με καρδιακά επεισόδια μετά την κατανάλωση παραπάνω του ενός ενεργειακού ποτού, ενώ μετά από περαιτέρω τοξικολογική εξέταση δεν προκύπτει τίποτα το ασυνήθιστο πέρα από τα υψηλά ποσοστά καφεΐνης και ταυρίνης, αναφέρει ο δρ John Higgins (αθλητικός καρδιολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας), που ηγείται πολλαπλών ερευνών στο θέμα των ενεργειακών ποτών Θεωρεί ότι η έρευνα σχετικά με τη συνδυαστική δράση καφεϊνης-ζάχαρης-διεγερτικών δεν έχει προχωρήσει και ότι για την επιστήμη τα ενεργειακά ποτά είναι σα «μαύρο κουτί» που δεν έχει ακόμη ανοιχτεί. Ο Higgins ισχυρίζεται ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές, ειδικά όσοι εξ αυτών ανήκουν σε ευαίσθητες ομάδες.
Οι πιο ευάλωτες ομάδες. Σύμφωνα με τον δρα John Higgins στις πιο ευαίσθητες ομάδες συγκαταλέγονται τα άτομα που είναι κάτω των 18 ετών, οι έγκυες γυναίκες, τα άτομα με ευαισθησία στην καφεΐνη ή που δεν καταναλώνουν καφεΐνη σε καθημερινή βάση, τα άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή
Η Rachel Hicks, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Ενωσης Ποτών, απ’ την πλευρά της, αναφέρει ότι πολλοί άνθρωποι ανά τον κόσμο καταναλώνουν με ασφάλεια αυτού του είδους τα ποτά για πάνω από 25 χρόνια, ενώ πολλά από τα συστατικά όπως η ταυρίνη και η βιταμίνη Β βρίσκονται στα τρόφιμα. Θεωρεί ότι τα ενεργειακά ποτά έχουν μελετηθεί ενδελεχώς και έχουν κριθεί ασφαλή για κατανάλωση από τις κυβερνητικές αρχές ασφάλειας τροφίμων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων. Τέλος, υπεραμύνεται των πρακτικών των αμερικανικών παραγωγών εταιρειών, αφού -όπως σημειώνει η ίδια- υπερβαίνουν από επιλογή τους όλα τα υποχρεωτικά μέτρα σχετικά με τη σήμανση και τις πρακτικές μάρκετινγκ.
Επίσης το 2015 η EFSA συμπέρανε ότι είναι απίθανο το συστατικό της ταυρίνης να αλληλεπιδρά ή να αυξάνει την επίδραση της καφεΐνης.
Επιπτώσεις στην λειτουργία των αρτηριών. Μετά την κατανάλωση ενός ενεργειακού ποτού, παρατηρείται συνήθως αύξηση του καρδιακού παλμού. Η καρδιά χτυπά γρήγορα, προκαλώντας κίνδυνο για την υγεία καθώς τα ενεργειακά ποτά όχι μόνο έχουν δείξει ότι αυξάνουν το βαθμό στρες , αυξάνουν τον παλμό της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση, αλλά κάνουν το αίμα πιο παχύ, αναφέρει ο δρ John Higgins. Εχουν υπάρξει αρκετές περιπτώσεις όπου άνθρωποι έπαθαν καρδιακό επεισόδιο μετά την κατανάλωση παραπάνω του ενός ενεργειακού ποτού, και όταν έκαναν περαιτέρω τοξικολογική ανάλυση δεν υπήρξε τίποτα το ασυνήθιστο πέρα από τα υψηλά ποσοστά καφεϊνης και ταυρίνης. Σε μια περίπτωση ενος 28χρονου που ήπιε 8 κουτάκια και εισήχθη με καρδιακό επεισόδιο διαπιστώθηκε ότι οι αρτηρίες του είχαν φράξει. Και εδώ η περαιτέρω ανάλυση έδειξε υψηλές δόσεις ταυρίνης και καφεΐνης. Η πιθανή αλληλεπίδραση της καφεΐνης με άλλα συστατικά στα ποτά μπορεί να έχει επίδραση στη λειτουργία των αρτηριών αναστέλλοντας την ομαλή διαστολή, ειδικά κατά τη διάρκεια μιας άσκησης. Τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς κατά τη διάρκεια της άσκησης πρέπει να γίνονται μεγαλύτερα, να διαστέλλονται έτσι ώστε να μεταφέρεται το αίμα στην καρδιά.
Σύμφωνα με μικρή έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό της Αμερικανικής Ενωσης Καρδιολογίας διαπιστώθηκε οτι η κατανάλωση 32 ουγγιών του συγκεκριμένου ποτού σχετίζεται με περισσότερες αλλαγές στην καρδιακή ηλεκτρική δραστηριότητα αυξάνοντας την πίεση περισσότερο από κάθε άλλο ποτό με την ίδια ποσότητα καφείνης.. Βέβαια η έρευνα έγινε μόλις σε 18 άτομα.
Ενεργειακά ποτά και ο εγκέφαλος. Με βάση την ποσότητα ενεργειακών ποτών που καταναλώνουμε, δόσεις καφεΐνης ίσες ή παραπάνω από 200 mg μπορεί να σχετίζονται με τη δηλητηρίαση από καφεΐνη, σύμφωνα με έγγραφο που δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό των επιστημών υγείας το 2015.
Συμπτώματα που προκαλούνται είναι: ανησυχία, αϋπνία, γαστρεντερικός ερεθισμός, συστροφή μυών, περίοδοι μη αίσθησης κόπωσης.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΔΟΣΕΙΣ
Για τα παιδιά: Οι άφθονες ποσότητες καφεϊνης που περιέχουν τα ποτά έχει οδηγήσει την Παιδιατρική Αμερικανική Ακαδημία σε σύσταση προς τους γονείς να τα αποφεύγουν εντελώς.
Για τους εφήβους 12-18 ετών: Δεν πρέπει να ξεπεράσουν τα 100 ml ανά μέρα, άνω του ορίου αυτού αυξάνεται η πίεση στο αίμα, σύμφωνα με τη Sheri Zidenberg-Cherr, ειδικό διατροφής και αντιπρόεδρο του τμήματος διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Το 2007 υπήρξαν 1.145 περιστατικά που κατέληξαν στα επείγοντα με παιδιά ηλικίας 12-17, ενώ το 2011 ο αριθμός ανέβηκε στα 1.499.
Για τους περισσότερους υγιείς ενηλίκους η κατανάλωση 400 ml καφεΐνης την μέρα είναι ασφαλής, σύμφωνα με την κλινική Mayo. Οι υγιείς ενήλικοι που επιλέγουν να πιουν ενεργειακά ποτά, δεν πρέπει να ξεπερνούν το 1 την ημέρα.
Τα ενεργειακά ποτά είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στους νεαρούς αθλητές, που τα καταναλώνουν για επιπλέον εκρηκτικότητα και ενέργεια. Ωστόσο, η αμερικανική ομοσπονδία των δημόσιων σχολικών ενώσεων και σωματείων συνιστά να μη χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια ή μετά την άθληση (για ενυδάτωση ή άλλο λόγο). Ένα αρκετά διαδεδομένο συστατικό μεταξύ των ενεργειακών ποτών, το guarana, αναφέρεται στον κατάλογο απαγορευμένων ουσιών 2016-17, της αμερικανικής αθλητικής ένωσης NCAA.
Ο Higgins, ο αθλητικός καρδιολόγος του Πανεπιστημίου του Τέξας, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι καθώς έκανε τις σαββατιάτικες αγορές του σε ένα παντοπωλείο, είδε μια γυναίκα με δώδεκα ενεργειακά ποτά συγκεκριμένης εταιρείας. Ο γιος της, ο οποίος σύμφωνα με τον γιατρό πρέπει να ήταν περίπου 11 ετών, φορούσε αθλητική μπλούζα ποδοσφαίρου. Περιμένοντας να πληρώσει άκουσε τη μητέρα να λέει στο παιδί: «Ω, ναι, η ομάδα μας θα τα πάει πραγματικά καλά σήμερα, αφού έχουμε το ….. (αναφέρθηκε στη μάρκα του ενεργειακού ποτού) στο ημίχρονο». Ο γιατρός σχολίασε το γεγονός, για να τονίσει την αναγκαιότητα της ενημέρωσης σε σχέση με τα ενεργειακά ποτά. Η παρότρυνση της συγκεκριμένης μητέρας προς το παιδί θα ταίριαζε αν αφορούσε πορτοκάλια, μπανάνες, νερό ή χυμό, όπως συνέβαινε παλιότερα. Όμως τα ενεργειακά ποτά δεν είναι ούτε μπανάνες ούτε πορτοκάλια ούτε χυμοί. «Και αυτό είναι μέρος της σύγχυσης που έχουν οι άνθρωποι», κατέληξε ο γιατρός.
ΠΗΓΗ: CNN