Στα τελειώματα της συγκομιδής των φημισμένων κελυφωτών φιστικιών των Μεγάρων βρεθήκαμε στα κτήματα της οικογένειας Καρβέλα, που μετρά περισσότερα από 150 χρόνια ενασχόλησης με την καλλιέργεια της μεγαρικής γης.

Η μεγαρική φύση τον Σεπτέμβρη δεν είναι απλά πανέμομορφη, σφύζει από ζωή, ανθρώπινη δραστηριότητα και αγαθά. Σε μια βόλτα σου στα ενδότερα, μέσα σε ένα υπέροχο αττικό τοπίο που λούζεται στο φθινοπωρινό φως, θα δεις αμπελοκαλλιεργητές να τρυγούν τα Σαββατιάνα και τους Ροδίτες τους στα αμπέλια των Γερανίων και φιστικοπαραγωγούς να μαζεύουν τα φημισμένα κελυφωτά φιστίκια της περιοχής.

Το φιστίκι Μεγάρων, ΠΟΠ από το 1994, έχει τη δική του ιστορία — και ο Στέλιος Καρβέλας τη ζει καθημερινά. Στο κτήμα των 50 στρεμμάτων, εκεί όπου οι πρόγονοί του κάποτε πατούσαν τα σταφύλια -σιωπηλός μάρτυρας το παλιό πέτρινο πατητήρι που είναι στους στόχους του να αναστηλωθεί- σήμερα φυτρώνει «πράσινο χρυσάφι» σε μορφή κελυφωτού καρπού. Ο Στέλιος, τέταρτης γενιάς αγρότης, μας υποδέχεται με ένα βλέμμα που αποπνέει εμπειρία και περηφάνια: «Αλωνίζω το κτήμα αυτό από τα πέντε μου», λέει και ξεκινάει την ξενάγηση.

«Τα Μέγαρα κάποτε ήταν γεμάτα λιόδεντρα και αμπέλια. Οι φιστικιές ήρθαν από τη δεκαετία του ’50 και μετά. Και εδώ αμπέλια είχε αρχικά» λέει αφηγούμενος την ιστορία των φιστικιών που βλέπουμε να απλώνονται τριγύρω. «Μεταξύ του 1968 και του 1978, σε μια δεκαετία δηλαδή, δημιουργήθηκε το μεγαλύτερο μέρος της νέας φυτείας». Σήμερα η Megaris Goods, είναι μια σύγχρονη πλήρως καθετοποιημένη οικογενειακή επιχείρηση καλλιέργειας, επεξεργασίας, τυποποίησης και απευθείας διάθεσης φιστικιών και πάστας φιστικιού, που κρατά ολοζώντανη μια αγροτική παράδοση και μια ταυτότητα χρόνων. Και ο Στέλιος ένας από τους λίγους νέους αγρότες κάτω των 40 ετών της περιοχής: «Είμαστε δεν είμαστε 12 όλοι κι όλοι και μόνο 2 στην καλλιέργεια φιστικιών», σημειώνει.

Το terroir του κελυφωτού φιστικιού

Τι κάνει όμως το το φιστίκι των Μεγάρων τόσο ιδιαίτερο, ξεχωριστό και φημισμένο; Κάτι που δεν αντιγράφεται: το χώμα τους και το μικροκλίμα της περιοχής. Αργιλώδες το μεν, ξηροθερμικό το δε, δίνουν στο μεγαρικό φιστίκι εκείνη τη χαρακτηριστική αψάδα και τη διακριτική αλμυρότητα που το κάνει αναγνωρίσιμο και τόσο αγαπητό.

Όλα αυθημερόν

Από τις 15 Αυγούστου μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου κρατάει συνήθως η συγκομιδή των φιστικιών, ένας καθημερινός αγώνας δρόμος να τηρηθεί το …πρωτόκολλο. Το μάζεμα, το πλύσιμο, η ξήρανση και ο διαχωρισμός ανοικτού-κλειστού καρπού πρέπει να γίνουν μέσα σε 24 ώρες και τα νέα φιστίκια να είναι έτοιμα για αποθήκευση βάσει της νομοθεσίας. «Ο πιο μεγάλος, πιο λευκός, πιο τραγανός καρπός πωλείται ως ΠΟΠ — οι υπόλοιποι πάνε για επεξεργασία», λέει ο Στέλιος υπογραμμίζοντας τη δυσκολία που συναντάει ένας μικρός καλλιεργητής για να πετύχει κάτι τέτοιο.

Μια απίθανα φιστικένια γεύση

Στις εγκαταστάσεις της οικογένειας δοκιμάσαμε και ξαναδοκιμάσαμε τα φιστίκια τους, γιατί η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύεσαι να τους αντισταθείς. Εκτός από τα κλασικά, ωμά και ψημένα με ανθό αλατιού ή χυμό λεμονιού διαθέτουν με την ετικέτα τους Megaris Goods, και φιστίκια με ανθό αλατιού και πάρικα, ενώ φτιάχνουν και πάστα φιστικιού από 100% μεγαρίτικο φιστίκι χωρίς αρώματα για επαγγελματική χρήση. Τη φιστικόπαστα αυτή η Ευγενία, σύζυγος του Στέλιου, μας την κέρασε σε ένα απίθανο παγωτό φιστίκι που είχε ετοιμάσει για την περίσταση. Δεν είναι τυχαίο ότι η Megaris Goods εξάγει τα προϊόντα της σε Κεντρική Ευρώπη, Βαλκάνια και Κύπρο.

Το φιστίκι Μεγάρων δεν είναι απλώς ένα νόστιμο και υγιεινό σνακ. Είναι ένας καρπός με πολιτιστική ταυτότητα, ιστορία και πατρίδα. Και όσο υπάρχουν οικογενειακές επιχειρήσεις και παραγωγοί που συνεχίζουν την καλλιέργειά του, θα παραμένει ζωντανό κομμάτι της αγροδιατροφικής κουλτούρας του τόπου και πρεσβευτής της μεγαρικής γης εντός και εκτός συνόρων.